Là một người đã dùng máy đọc sách được hơn chục năm, từ thời còn bấm bấm bàn phím với phiên bản Kindle Keyboard 3 tới khi chuyển sang đọc sách trong mưa cùng Kindle Paperwhite Gen 10, tôi nghĩ những người đọc sách thường xuyên đều nên có một chiếc e-reader dù sản phẩm này vẫn có nhiều đặc điểm không thể thay thế được sách giấy hoàn toàn.

Bài viết này để chia sẻ một chút trải nghiệm của cá nhân tôi về việc sử dụng máy đọc sách (cụ thể là Kindle) so với việc đọc sách giấy.

1. Ưu điểm của máy đọc sách so với sách giấy

Đắt ban đầu nhưng tiết kiệm về lâu về dài

Nhiều người cho rằng máy đọc sách có giá 2-3 triệu thì hơi đắt, tuy nhiên nếu bạn đọc sách thường xuyên thì khoản đầu tư này thật ra rất đáng tiền.

Bạn sẽ tiết kiệm được nhiều tiền mua sách giấy và mua tủ sách. Ví dụ mỗi cuốn sách giấy có giá trung bình 50-100K, chưa kể những cuốn sách bằng tiếng Anh tầm 200-300K. Nếu mỗi năm bạn đọc 10 cuốn sách gồm 5 Anh 5 Việt thì bạn cũng đã mất khoảng 1 triệu, như vậy chỉ từ 2-3 năm là số sách bạn mua đã đủ chi phí cho một chiếc Kindle. Máy đọc sách ít khi hỏng nên có tuổi thọ rất lâu, nếu không có nhu cầu nâng cấp lên những phiên bản cao hơn thì tôi nghĩ bạn có thể sử dụng nó trong vòng 10 năm.

Chưa kể, bạn hoàn toàn có thể mua máy đọc sách với giá rẻ hơn rất nhiều nếu lựa chọn mua đồ cũ, hoặc tận dụng các chương trình khuyến mãi như Black Friday hay Amazon Day. Như chiếc Kindle gần nhất tôi mua chỉ có giá khoảng $80.

Ngoài những phiên bản máy đọc sách bình dân, các hãng sản xuất cũng có những dòng cao cấp như Kindle Oasis (6-7 triệu) với màn hình to hơn, thiết kế nhôm nguyên khối, cấu hình mạnh để đáp ứng được những nhu cầu đọc sách cụ thể như truyện tranh, file pdf… Bản thân tôi không quan tâm đến những dòng này lắm nên tôi cũng không chắc có nên bỏ tiền để đầu tư cho một chiếc máy đọc sách đắt như vậy khi mà tôi hoàn toàn hài lòng với phiên bản Kindle Paperwhite chống nước mà tôi đang sử dụng.

Gọn nhẹ và dễ mang đi mang lại

Một chiếc Kindle có lẽ chỉ nặng như một cuốn sách mỏng hoặc một quyển truyện tranh. Chính vì thế, nếu bạn có thói quen tha lôi cuốn sách mình đang đọc dở đi khắp nơi thì máy đọc sách là một lựa chọn tuyệt vời. Đặc biệt, trong các chuyến du lịch hay công tác dài ngày, khi bạn ước tính có thể đọc nhiều hơn một cuốn sách, hoặc cuốn sách bạn đang đọc dở quá nặng để mang theo.

Các phiên bản máy đọc sách mới nhất đều có khả năng chống nước, phù hợp để mang ra biển nơi độ ẩm không khí lớn, hoặc ngồi trong hiên đọc khi mưa phùn. (Nói vậy thôi chứ nếu trời mưa thì mau mau chạy vào nhà mà trú, ai ngồi đọc sách làm gì, phi thực tế ghê!)

Thuận lợi khi đọc bằng tiếng nước ngoài, cụ thể là tiếng Anh

Máy đọc sách cho phép bạn tra từ trực tiếp trong lúc đọc, rất tiện lợi so với việc đọc sách giấy. Tuy nhiên, theo quan điểm của cá nhân tôi thì bạn không nên lạm dụng việc này vì sẽ làm giảm trải nghiệm đọc và khả năng đoán nghĩa trong ngữ cảnh. Chỉ khi từ đó thực sự ảnh hưởng đến việc hiểu nội dung cuốn sách thì bạn mới nên tra.

Có máy đọc sách Kindle, việc đọc các cuốn sách bằng tiếng Anh của tôi cũng trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Tôi có thể tiếp cận với một nguồn sách cực kỳ phong phú qua Amazon hoặc theo cách-mà-ai-cũng-biết-là-cách-gì-đó, điều tôi không thể có được khi tới bất cứ hiệu sách nào ở Việt Nam.

Riêng tư hơn

Không biết bạn có giống tôi không, nhưng tôi không thích việc bị người khác biết mình đang đọc sách gì. Tôi ngại phải trả lời những câu hỏi dạng như: “Sách này hay không?”, “À, tao có biết quyển này nhưng chưa đọc. Khi nào đọc xong thì review tao với.”

Có máy đọc sách, tôi sẽ tránh được những cuộc trao đổi xã giao như vậy.

Còn đương nhiên, trong trường hợp có chủ đích muốn bắt chuyện với ai đó thì tôi sẽ mang theo một cuốn sách giấy có tựa đề hấp dẫn. Đấy chính là một trong những “vũ khí” của sách giấy mà máy đọc sách không thể có được.

2. Ưu điểm của sách giấy mà máy đọc sách không thể đánh bại

Khả năng lật dở, ghi chú và đánh dấu trang nhanh

Lật dở giữa các trang sách, đánh dấu những đoạn yêu thích, xem lại ghi chú, các thao tác này thật sự rất khó thực hiện với máy đọc sách.

Thói quen khi đọc sách giấy của tôi là thường đánh dấu trang bằng một tập giấy note mỏng và dài, khi đến đoạn hay tôi sẽ xé một tờ và nhét vào trang đó để đánh dấu. Sau khi đọc xong tôi sẽ lật lại những trang có đánh dấu và dùng bút highlight những đoạn tôi thích. Đôi lúc, nếu ngồi đọc sách trên bàn và có sẵn bút thì tôi sẽ highlight luôn trong quá trình đọc. Tôi rất thích việc đánh dấu sách bởi nó giúp tôi nắm bắt cuốn sách nhanh hơn, sau này khi tôi muốn viết review thì cũng thuận lợi hơn nhiều vì tôi sẽ nhớ lại nhanh chóng cảm xúc và suy nghĩ của mình về cuốn sách.

Đối với máy đọc sách, bạn sẽ khó có cái nhìn tổng thể và nhanh chóng về việc cuốn sách này bạn đã đánh dấu bao nhiêu trang. Để tới những trang đã đánh dấu thì bạn phải ấn màn hình khá nhiều lần. Các đoạn ghi chú bạn bôi đen trong lúc đọc được lưu về một file, nhưng lại không thuận tiện lắm khi bạn muốn nhớ lại phần sách có đoạn được đánh dấu này.

Cảm giác tiến bộ khi thấy mình sắp hoàn thành một cuốn sách

Khi đọc sách giấy, tôi khá thích việc nhìn thấy sự tiến bộ của mình:

  • Hôm nay minh đã đọc được 1/5 cuốn sách rồi.
  • Chương này chỉ còn 5 trang thôi, cố gắng đọc nốt rồi đi dọn nhà vậy.
  • Đêm nay không biết có đọc xong cuốn này không nhỉ? Còn từng này chắc phải đọc tới 2h sáng mất.

Đó là những cảm giác mà tôi không có được khi dùng máy đọc sách. Dù trên máy có chức năng thông báo bạn đã đọc được bao nhiêu % của cuốn sách, tôi vẫn thích được sờ và được nhìn thấy độ dày của quyển sách và số trang mà tôi đã và sắp đọc được. Chưa kể, đôi lúc thông báo % trên máy đọc sách không chính xác lắm do nhiều sách có phần phụ lục khá dài, nhiều khi máy thông báo còn 20% cuốn sách mà bạn chỉ đọc thêm 4-5 trang nữa là đã hết rồi.

Ngoài ra, tôi còn có thói quen sắp xếp tủ sách của mình theo các khu vực “đã đọc” và “chưa đọc”, khi sử dụng sách giấy tôi thấy rõ được là mình còn bao nhiêu cuốn chưa đọc và phải kiềm chế bản thân không mua thêm sách mới trước khi đọc hết số sách đã mua.

Mùi thời gian của sách giấy

Nhìn một cuốn sách giấy, dựa trên độ cũ của bìa sách, độ ố và ẩm của những trang sách, bạn có thể đoán được tuổi thọ của cuốn sách này. Đôi lúc, trên bìa trong của sách, tôi còn ghi chú ngày mua và cảm xúc ngắn về cuốn sách. Sách giấy, về cơ bản, vẫn có tâm hồn hơn sách điện tử.

Thậm chí, nếu bạn tinh còn có thể ngửi được mùi tay của những người đã chạm vào cuốn sách (đấy là nếu bạn tinh, còn tôi thì không nên không làm được điều đó).

Tính trang trí và trưng bày

Một ưu điểm khác của sách giấy là tính trưng bày. Nếu dùng máy đọc sách thì bạn sẽ khó lòng khoe ra tất cả những “tri thức” mà bạn đã dung nạp qua việc đọc sách. Trong khi một giá sách chứa đầy sách giấy sẽ khiến khách đến chơi nhà phải trầm trồ trước tình yêu “văn vở” của bạn.

Đặc biệt, nếu bạn có thói quen mua và sưu tầm những cuốn sách bìa cứng (hardcover), hoặc sách để bàn (coffee table book) thì chắc chắn Kindle không phải là lựa chọn dành cho bạn.

Các loại sách đặc biệt không thể dùng máy đọc sách

Do sử dụng công nghệ e-ink chỉ có hình đen trắng và kích thước màn hình khá nhỏ, có một vài loại sách không phù hợp để đọc trên máy đọc sách, cụ thể là:

  • Các sách nấu ăn, nhiếp ảnh, kiến trúc, hội hoạ… nói chung là các sách có ảnh màu và ảnh màu đóng vai trò quan trọng cho nội dung cuốn sách
  • Các cuốn tạp chí khổ rộng và có cách trình bày khác biệt
  • Các sách textbook có nhiều cột, bảng biểu kích cỡ lớn

Máy đọc sách chỉ phù hợp đọc tiểu thuyết và các sách tham khảo đơn giản. Cách dễ nhận biết nhất về việc cuốn nào sẽ phù hợp đọc trên Kindle chính là xem kích cỡ của phiên bản sách giấy, nếu là loại thông dụng nhất cỡ 13cm x 20cm thì sẽ đọc được.

3. Một vài thói quen sử dụng máy đọc sách hữu ích

Không để quá nhiều sách ở trong máy

Không để quá nhiều sách trong máy vì sẽ khiến máy nặng và chạy chậm hơn. Các cuốn pdf đặc biệt ngốn bộ nhớ máy. Chưa kể, khi để hàng chục, thậm chí là hàng trăm cuốn sách trong máy, bạn sẽ rơi vào trạng thái “không biết đọc gì” mỗi lần muốn chọn sách để đọc.

Hồi đầu khi mới sử dụng máy đọc sách, tôi cũng lưu trữ cả trăm cuốn trong Kindle của mình. Hiện tại tôi chỉ để dăm ba cuốn. Khi nào đọc hết tôi lại xoá chúng đi và thay bằng những cuốn sách mới.

Sử dụng tính năng email sách tới Kindle

Không biết các máy đọc sách khác có tính năng này không nhưng việc chuyển sách vào máy thông qua việc gửi email là một trong những tính năng thuận tiện nhất mà tôi thấy của Kindle. Bạn không cần phải kết nối Kindle với máy tính mà vẫn có thể chuyển sách sang bằng cách đính kèm sách vào thư điện tử và gửi sang địa chỉ email bạn đăng ký với Amazon.

Bật chế độ máy bay cho đỡ tốn pin

Nếu không cần tải sách về thì bạn hãy luôn bật chế độ máy bay trong lúc đọc để tiết kiệm pin và hạn chế số lần sạc. Chế độ máy bay không ảnh hưởng đến việc tra từ, vì từ điển được tích hợp ngay trên máy nên không cần wifi bạn vẫn sử dụng được bình thường.

4. Kết luận

Tóm lại, tôi muốn nhắn với các bạn là:

Hãy mua ngay một chiếc Kindle nếu bạn là người mê đọc sách. Bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền mua sách lăng nhăng. Nếu thấy có quyển sách nào hay, bạn có thể mua phiên bản giấy để lưu giữ và ngắm nghía ở nhà.

Vậy thôi cho cuộc đời nhẹ nhõm (cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng!)